Lankide maiteak:
Egun izugarri hauetan Valentzian bizitakoa azaltzen saiatzea konplexua da. 2024ko urriaren 29a, asteartea, Valentziako Erkidegoaren historian hondamendi natural handienetako bat izango da, baina, gainera, bai egun horretan, bai ondorengoetan, erabateko gaitasunik ezak eragindako porrot politiko handienetako bat izango da.
Lehenik eta behin, samina sentitu behar da berrehun hildako baino gehiagorengatik, bakoitzak bere izen-abizenekin, ez baitzuten inoiz imajinatu bere amaiera.
Administrazio estatalen eta autonomikoen arteko koordinaziorik ezak eta elkarri pilota botatzeak, lehenengo minututik biktimei laguntzera abiatu zen gizartearen mina eta amorrua besterik ez du ekarri. Kaltetutako zonaldeetara joan den eta joaten jarraitzen duen boluntario kopurua handia da. Atal honetan, gazteak nabarmendu behar dira, haiekin konta daitekeela erakutsi baitute. Arazoa da inor ez dela arduratu laguntza baliotsu hori behar bezala antolatzeaz.
Bestalde, izaki arrazionalaren okerrena ere azaleratu da, ezin zaio gizatiarra dela esan, denden eta etxe partikularren arpilatzeekin, urak suntsitu baitzituen. Ezagun batzuek esan duten bezala, lehenengo bi gauak benetan ikaragarriak izan ziren. Balkoietatik, bizilagunek, lorik egin gabe, linternekin apuntatzen zuten edozein pertsona kalez kale, oihuka, gehienak arpilatzaileak zirelako. Edo etxean lo egin behar izatea, ia erabat suntsituta, goiko pisuan geratu zitzaien apurra lapurtu ez ziezaieten.
Administrazio autonomikoaren gaitasunik eza gertaera tragiko honetan zehar hainbat gertakaritan islatu da: larrialdi abisua mugikorrei, jendea itotzen ari zenean, Aemeteko alerta gorria egun horretako 07: 36an hasi zenean; boluntario zentro bat sortzea azaroaren 3an, igandea, erabateko kaosa izan zena; larrialdi kontseilari bat, abisuen sistema ezagutzen ez zuela onartzen duena, eta une horretan bertan dimititzeko gai ez dena; erreskate profesionalak, Generalitateak deituta bertaratzen direnak eta zereginik esleitzen ez zaienak, eta bi egun geroago etxera itzuli behar dutenak, suhiltzaileen eta militarren kidegoak, laguntzera joan nahi dutenak, eta inork aktibatzen ez dituenak.
Ia hiru egun igaro ziren, militar eta ordena-indar ugari desagertuak eta garbitasuna bilatzeko lan konplexuetan laguntzen ikusteko.
Goi Erriberako eta Behe Erriberako herrietako biztanleek, 1982ko urrian Touseko uholdeak jasan zituztenek, esaten zuten une hartan, duela 40 urte baino gehiago, hurrengo egunean dena armadako indarrez eta estatuko segurtasun gorputzez beteta zegoela lanean, eta ez zutela ulertzen oraingoan atzerapen hori egon denik. Inork ez dio azaltzen.
Azken batean, biktimekiko eta kalte materialekiko oinaze izugarriaz gain, amorrua eta haserrea Valentziako gizartean kokatu da, ez baitugu ulertzen klase politikoak biktimak modu krudel horretan abandonatu izana.
Beti bezala, autonomia-erkidegoak Estatuari egotziko dio errua, eta Estatuak autonomia-erkidegoari; horrela, inor ez da erantzule izango. Horrela, gainera, gizartea polarizatzen jarraitzea lortzen da, eta guztiok bat eginda, erakutsitako gaitasunik ezaren aurrean esnatzea ekiditea. Horren guztiaren ondorioz, zaila da zerbait ikasi izana hondamendi kalifikaezin hori berriro gerta ez dadin. Nola liteke alerta gorria aktibatzeko protokolo argirik ez egotea? Zergatik ez dute herritarrek informaziorik kasu horietan nola jokatu behar duten jakiteko? Industrialde bakoitzean, herri bakoitzean, etab. Edozein gizarte aurreratuk eduki beharko lituzke.
Biktimak beren ohiko errutinara itzuli arte hilabete batzuk igaroko dira, baina minak, ezintasunak eta ulertezintasunak bizitza osoan jarraituko dute.
Azkenik, ez dezagun ahaztu hori guztia klima-aldaketaren zuzeneko kausa dela, ikusi nahi dugun ala ez, gure planeta suntsitzen ari dela. Ebidentzia zientifikoek ez dute engainatzen, eta egun hauetan bizitako infernua beste froga bat da.