Kaleratze data: 2024/04/18

Edizioa: 2024

Argitaletxea: Editorial Octaedro, S.L.

ISBN: 9788410054394

Hizkuntza: GAZTELANIA

Laburpena

«Eskola edo basakeria» dilema birplanteatu egin behar da: Nortzuk dira barbaroak? Nortzuek baztertzen eta baztertzen dute planeta edo nortzuek zaintzen dute “zital” osoa? Mendeetan zehar herri kolonizatuen kulturak, landa-eremuak eta melting pot hiritarra deitu izan dira. Gaur egun ere sorginak deitzen diete patriarkatuaren ohiturei men egin gabe hezten eta zaintzen dituzten emakumeei. Ezpurutzat jotzen dira kulturarteko harremanak subjektu horiekin (ez kasta eta kultura nagusiekin) eta kutsatzailetzat kulturarteko hezkuntzako praktikak. Bada, saiakuntza honetan frogatutako esperientziekin frogatu nahi dugu «pedagogia barbaroak» egokiak direla larrialdi klimatikoari, ikasgeletako gatazkei, pobreziaren ugalketari eta sistema publiko eta unibertsalean barbarren porrot planifikatuari aurre egiteko. Ekologia-, kultura- eta funtzio-aniztasuna leheneratzailetzat jotzen dugu, eta ekumenean «ikastun-eskola» (komunitarioa, maila anitzekoa) lege bihurtzen dugu. Edozein irakasle edo ikasleri tresnak eskaintzen dizkiogu harresiak barrutik eraisteko.

Egileak:

Joaquín José Martínez Sánchez. Narrazioen bidezko ikaskuntzan doktorea (2008) eta hizkuntza eta alfabetatze anizkoitzen irakaskuntzan ikertzailea. Hezkuntza-maila guztietan irakatsi du, haur hezkuntzatik unibertsitatera, eta ijito-herriaren eta baztertutako gazteen gizarte-hezitzaile izan da. Kulturarteko hezkuntza elebidunean lankide (La Montaña, Mexiko), jatorrizko hizkuntzak suspertzen laguntzen jarraitzen du. Gaur egun, Hizkuntza eta Literaturako irakasle gisa lan egiten du gizarte-hezkuntza inklusiboko zentro batean: Sevillako Diamantino García Acosta BHIn, eta berrikuntza pedagogikoaren aktibista da: Teachers For Future, DIME, Educad@rs per a una Ciutadania Global. Hezkuntzarekin konprometitutako pertsona bat.

Andrea Perales-Fernández-de-Gamboa. Euskal Herriko Unibertsitateko Hizkuntzaren eta Literaturaren Didaktika Saileko irakaslea, Hizkuntza Modernoetan eta Literaturetan doktorea Tennesseeko Unibertsitatean (2017), ibilbide luzea egin du nazioan eta nazioartean hizkuntzen irakaskuntzan, bai bigarren hezkuntzan eta batxilergoan, bai unibertsitatean. Bere ikerketa-ildoen artean, hezkuntza eleanitza, kulturarteko hezkuntza eta hezkidetza daude, eta arlo horietako argitalpenak eta biltzarretan parte hartu du. Gainera, Euskal Herria, Europa eta Amerika ikerketa talde sendotuaren parte da: loturak eta harreman atlantikoak eta DIME taldekidea.

Erreseina:

Gizartea askotarikoa da eta eskolak ezin du errealitate horretatik kanpo egon, ahalegin handia egin behar du aukera desberdinekin bizi diren kulturak errespetatzeko. Beharrezkoa da gogoeta egitea bizitzen ari garen hezkuntzari buruz; izan ere, kolektibo batzuk gizarte honen segregazioa jasaten ari dira, eta kanon estandarizatuen bidez zuzentzen dira, eta kanon horietan ez da kultura-aniztasuna errespetatzen, nahiz eta legez ezarrita egon. Gaur egungo legeak, LOMLOEk, honako hau dio: “Gizarte ireki eta aldakorretan lankidetzan aritzea eta elkarrekin bizitzea, aniztasun pertsonala eta kulturala aberastasun-iturri gisa baloratuz eta beste hizkuntza eta kultura batzuekiko interesa agertuz”.

Eskola demokraziaren ernamuin bihurtu behar da, non herritarrak aintzat hartuak sentituko diren eta hainbat testuingurutan segregaziorik gabe ikasiko duten, gizarte integratzaileago batera eramango gaituen eskola, non aniztasun soziala eta kulturala errespetatuko den. Horregatik, irakasleek jakin behar dute kolektibo guztiei arreta emango dien hezkuntza behar dela, ikasleek modu kritikoan ikas dezaten, gizarteari pertsona guztiak errespetatzen dituen gizartera iristeko beharrezkoak diren eraldaketetan laguntzeko.